HALLÂC’IN “ENE’L-HAKK” SÖZÜ BAĞLAMINDA MEVLÂNÂ’NIN ŞATAHÂT YORUMU

HALLÂC’IN “ENE’L-HAKK” SÖZÜ BAĞLAMINDA MEVLÂNÂ’NIN ŞATAHÂT YORUMU

M. Mustafa Çakmaklıoğlu 

Giriş

Zâhiri îtibârıyla teolojik bazı problemler doğurmakla beraber bizzat tasavvufî tecrübeden kaynaklanan ve derûnî/sûfiyâne bir anlam taşıyan paradoksal ifadelere tasavvuf terminolojisinde şatahât, bu sembolik, gizemli, hissî ve meczûbâne ifadelerin yer aldığı tasavvufî manzûmelere de şathiyye adı verilmektedir. Açık seçik anlaşılamayıp tereddüde yol açmaları sebebiyle müteşâbihât da denilen bu tür sözlerin anlaşılıp yorumlanması problemi, tarih boyunca sûfîlerle zâhir ulemâsı arasında süre gelen polemiğin âdetâ temel unsurunu oluşturmuştur.