KÜTAHYA MEVLEVÎLİĞİ : MEVLEVÎ KÜLTÜRÜNÜN MERKEZLERİNDEN BİRİ OLARAK KÜTAHYA
Bilal KEMİKLİ
Sen bahr-i ma‛ârifsin gavr-i dile ‘ârifsin
Her hâlime vâkıfsın yâ Hazret-i Mevlânâ
İzzet Molla
GİRİŞ
Anadolu’da teşekkül eden Mevlevîlik, kuruluşundan itibaren, merkezden taşraya bütün muhitleriyle Anadolu insanı üzerinde derin tesirler icra eden bir sûfî harekettir. Farklı tabakalardaki etkileri bakımından, âdâb ve erkânı, insanı kuşatan düşünce yapısı, evrene hoş nazarla bakmayı öğreten telkinleri ve kurumlarıyla Anadolu insanının kültürel dokusunu besleyerek, onları İslâm’ın evrensel ve insânî ilkeleri etrafında kenetleyen bir misyon icra etmiştir. Başta Mevlânâ olmak üzere, bu yolun diğer büyükleri, eserlerinde İslâm’ın hoş görülü güler yüzüne yaptıkları vurgularla, Anadolu’da Türkler için yeni bir coğrafyanın, yeni bir yurdun inşâsına katkı sağladılar. Mevlevî zâviye ya da âsitânelerinin bulunduğu kentlerde, bu kurumların işlevsel olduğu dönemler esas alınmak üzere, kültürel ve gündelik hayâta dâir incelemeler yapıldığında bizim bu kanaatimizi doğrulayıcı pek çok malzemeye kavuşmak mümkündür. Bu bakımdan Mevlevîlik çalışmalarını sadece bir tarîkat tarihi çalışması olarak algılamamak gerekir. Mevlevîlik, Anadolu insanının kültürel dokusunu besleyerek gündelik hayâtının oluşmasında doğrudan katkısı olan büyük bir çekim alanını ifâde eder.
Bu makalede, bu büyük çekim alanının önemli merkezlerinden birisi ele alınacaktır.
#Bilâl KEMİKLİ