MESNEVİ BAHÇESİNDEN GÜL BUKETLERİ
Mesnevi 6. Ciltten Notlar
*Sır, ancak sırrı bilenle eşittir. Sır, onu inkâr edenin kulağına söylenmez.
*Köpekler havladı diye, kervan yoldan kalmaz.
*Herkes yaratılışına göre hizmette bulunur.
*Leş bize göre kötüdür, pistir. Ama domuz ve köpek için şekerdir.
*Âlem baştan başa savaştan ibarettir. Zerre ile zerre, adeta müminin kâfirle savaşı gibi savaşır durur.
*Yok olmak zıddın zıddını yenmesinden ileri gelir. Zıt yoksa ebedilik vardır. Allah cennetten zıtları giderdi, orada güneş de yok zemheri de.
*Renklerin aslı renksizlik, savaşların aslı barıştır.
*Gamlarla dolu dünyanın aslı o âlemdir. Her ayrılığın sonu da buluşmadır.
*Manâ denizine susamış isen Mesnevi Adası’ndan denize bir ark aç. Mesnevi arkından gidersen denizlerin altını, mercanları görürsün.
*İyilik arayanda kötülük kalmaz.
*Sperm erkek bedeninde kaldı mı kokuşur ve pis kalır. Ama candan bir eşe ulaştı mı hayat olur, cıvıl cıvıl bir can olur.
*İnsanların kanadı himmettir.
*Gül dalı nerede yeşerirse yeşersin güldür. Şarap küpü nereye konursa konsun şaraptır. Gül mezbelelikte bitmekle kötü olmaz, şarap altın tasa konmakla helal olmaz.
*Mesnevi bir merada yayılan türlü hayvanları seyre benzer. Sen o hayvan ve örneklere takılma, merayı ve kendini seyretmeye çalış.
*Hünerli bilgili kişi iyidir. Ama unutma, İblis de cinlerin en âlimi idi. Bilgili diye insanlara çok da tapma.
*İnsan kulaktan gelişir. Duya duya dinleye dinleye can bulur. Hayvan ise mideden gelişir.
*Peygamber; “Allah’tan cenneti isteyen, insanlardan bir şey istemesin” dedi.
*Bu dünya tuzaktır. Taneleri istek. Tanelerden kaç, tuzağa düşme.
*Tereddüt, bir kudrete delalet eder.
*Kadere az bahane bul. Suçunu niye başkalarına yüklemeye çalışırsın?
*Zahmetin sebebi, kötülük etmektir.
*Ölünce değil mi ki çenen bağlanacak, o halde çeneni az oynat.
*Çocuk oyuna öyle bir dalar ki gece olduğunu fark etmez bile. Hatta eşyalarını çalsalar onu da fark etmez. “Dünya hayatı oyundur.” sözünü iyi düşün.
*Akıllılığa doydum, ben artık deliliğe aşığım.
*Arayan nihayet bulur, kurtuluş sabırdan doğar.
*Surete bakarsan Mesnevi seni saptırır. Manâya bakan ise Mesneviden yeni bir yol bulur.
* “Ya” diye uzakta olana seslenilir. Allah şah damarımızdan daha yakın. Hâlâ ona “Ya” diye mi seslenirsin?
*Ölmedikçe can çekişme bitmez. Merdivenler bitmeden dama çıkılmaz.
*Ölmeden önce ölen birini görmek dilersen Hz. Ebubekr’e bak.
*Aciz olanı acze düşüren var. Acz bir zincirdir. Gözünü aç zinciri takanı gör.
*İki görmek şaşı gözün işidir. Yoksa evvel de aynıdır ahir de. Batın da aynıdır Zahir de…
*Dünya pazarının sermayesi altındır. Öte âlemin sermayesi ise; aşk ve ıslak iki göz.
*Yücelere daha fazla bela gelir. Çünkü Sevgili, güzellere daha çok cilve eder.
*Nefis atının kuyruğu şehvettir. Ona tapan, geri geri gider. Şehvetini kesersen yeni bir yöne arzu duyarsın. Ağaç dalları yamuk yumuk yetişirse uygun yerlerden budarlar da doğru sürer dallar. Şehvetini sürekli buda ki, beden ağacın güzel dallar yaysın.
*Define yıkık yerlere saklanır. Sakın ola fakir ve dertlilerin kalbini kırma, ahlarını alma.
*Yavaşlıkta rahmet var. Allah “Ol” derse olur, ama insanı güzel bezemek için işi dokuz ayda yavaş yavaş yapar.
*Söz,dinleyene göre söylenir. Terzi elbiseyi bedene göre biçer.
*Zarar etmek istemezsen, işin önüne gözünü kapa da sonuna bak.
*Varlık elde etmek için yokluk gerek.Mimar ev yapmak için boş arsa arar. Marangoz ahşap işi yapmak için ham tahta arar. Saka su satmak için susuz ev arar. Yokluğa dikkat et, onda çok hikmetler var.
*Beden hastalanınca sana ilaç aratır. İyileşti mi şeytanlık aratır.
*Tatlı sözlü cahil dostun sözüne kanma. O yıllanmış zehire benzer.
*Hiçbir şey olmayan bir şey, hiçbir şey olmayan bir şeye aşık olmuş, hiç var olmamış, hiç var olmamışın yolunu kesmiştir. Hepsi hayal. Ya gerçek?!..
*Dertten şikâyeti kes. O seni yokluk hazinesine götüren bir attır.
*Zikir fikri titretir, harekete geçirir. Zikri fikrine güneş yap.
*Kabul edilmek ya da reddedilmekle aklını meşgul etme. Sen emredileni yap yasaklanandan kaç o kadar!..
*Gözündeki tozu temizlersen bir damladan Dicle’yi görebilirsin.
*Parçalar bütüne tanıktır. Gurubdan sonraki kızıllık, güneşin varlığını söyler.
*Karınca bir tane buğdaya ömrünü harap eder. Oysa o taneye bakıp harmanı görse, taneye titrer durur muydu?
*Her dükkânın ayrı bir sanatı ve kârı vardır.Mesnevi yokluk dükkânıdır oğul. Kunduracıda deri olur. Terzide kumaş olur. Mesnevimiz vahdet dükkânıdır. Orada tevhidden başka ne görürsen puttur.
*Mezarda ölüyü çok gördün. Bir de ölüde mezarı gör ey kör kişi.
*Gönlüm bağdır, gözüm bulut. Bulut ağladı mı bağ yeşerir.
*Mum gibi yaş dök ki gönül evin aydınlansın.
*Ana veya baba surat asmasa, çocuk tehlikelerden korunur mu? Rabb’ın sana bela verdi ise seni tehlikeden çekip almak içindir. Kızacak mısın O’na?!..
*Gülmek ağlamada gizlidir. Zevk, gamda gizlidir.
*Ağzını açtın mı çıkan söz, artık senin değildir.
*Yoksullardan, dertlilerden dua iste. Define yıkık yerdedir dedik ya…
*Vaizin sözünün güzelliği dinleyicinin samimiyetindendir. Öğretmenin ilim aşkı talebenin can kulağı ile işe sarılmasındandır.
*Gayba haberlerini dinleyen Peygamber, kulağı olmasa Vahiy gelmezdi.
*Acı imtihanı rahmet bil.
*Bilgi ve hikmet, doğru yolla yolsuzluğu göstermek içindir. Her taraf düzgün yol olsaydı hikmetin de bilginin de anlamı olmazdı.
*Heva ve hevesi terk etmek acıdır. Ama Allah’tan uzak kalmak daha acıdır.
*Her sevgili aşığından haberdardır. Aşık olmuşsan Allah senden haberdardır.
*Talebelik eden, üstad olur.
*Şehirlerde kuduz köpekler çok olur. Köyler ve yıkık yerler daha emindir. Define de oralardadır.
*Allah’ın yücelten ve alçaltandır. Kâinata bak yeri alçalttı da göğü yükseltti.
*Kurban mümine sevinç, Öküze helaktir. Kıyamet de öyledir. Kâfire yıkım, mümine cennet.
*Nefsiyle savaşmak alçak adamın işi olamaz. Eşeklere Misk sürüldüğünü gördün mü hiç?
*Kadına cihad emredilmedi. Nefisle savaşmak onun için onların işi olamaz.
*Nadir kadınlar nefsi yenip yüceldiler. Meryem de kadındı ama Meryemler çok nadir çıktılar.
*Adalet; layığını yerine koymaktır. Külahın yeri baş, ayakkabının yeri ayaktır.
*Dünya; Allah’ın kahır yurdudur.
*Allah adaleti, herkesi çift yarattı.
*Cebrail’e can olanların kıblesi sidre, karna kul olanların kıblesi sofradır. Arifin kıblesi vuslat nuru; filozofun kıblesi hayaldir.Zahidin kıblesi Allah, tamahkârın kıblesi ise altın kesesidir.
Manâya yönelenlerin kıblesi sabır, görüntüye tapanların kıblesi bedendir. Batın alemine kanat açmak dileyenlerin kıblesi Allah, Zahir’de kalanların kıblesi güzel kadın yüzüdür.
*Elde etmen gecikirse sakın ümitsizlenme. “Allah’tan ümit kesmeyin” ayetini çokça oku.
*Tutulmadan, kekelemeden yüzlerce kitap okusan da Allah takdir etmedi ise aklında hiçbir şey kalmaz.Allah’a kulluk edersen kitap okumasan da bilgiler kalbinden akar gelir sana.
*Cömertlik sebepsiz, sorgusuz vermektir.
*Kardeşlerinin gönlünde sana kin varsa kuyuda kalman daha iyidir. Allah kardeşlerinin kininden korumak için Yusuf’u kuyuya attırdı. Etrafında çekemeyenler, sevmeyenler çoksa kendi kabına çekilmek daha iyidir.
*Cahilin eziyetine sabret. Bilse yapar mı?
*Ehil olmayanlara sabır; ehil olanın ruhuna ciladır. Nemrut’un ateşi İbrahim’in tevekkülünü artırdı.
*Allah mumunu üflemeye kalkan bilsin ki, o nur sönmez sadece üfleyen, kendi ağzını yakar.
*Yarasaların göz yumması, güneş yok mu demektir?
*Bedenin direği lokmadır. Açlık kılıcına ekmek zırhtır.
*Allah korkuyu aleme direk yaptı. Herkes can korkusu ile bir işe sarılır. Hamdolsun ki, bu korku var. Olmasa dünyada düzen olur muydu?
*Kendinden korkmak az kişiye nasip olur.
*Doğru var olmasa yalan olur mu?
*İlaç dolapta ilaç olarak durdukça tesir etmez. İçilince tesir eder. Mesnevi rafta durmasın. Okumaya bak.
*Düğümü kim bağladı ise en iyi o çözer. Bela Allah’tandır. Öyleyse?…
*Ey Hikmetine kurban olduğum Allah. Madem dua istersin öyleyse kabul et.
*Kardeş, elini duadan ayırma. Kabul edilmiş, edilmemiş sana ne!. Sen duaya devam et.
*Cennetliklerin çoğu ahmaktır. Saf olmaya bak.Akıl ve mantıktan soyun da hayran olmaya bak.
*Şehirliler edep ve zekâ ehli olurlar. Ama garipleri doyurmak, bağış yapmak köylülere nasip olmuştur.
*Köylerde her gece misafir vardır. Bereket vardır.
*Taş, toprak ve su da gizlice dua eder.
*İnsan şerle yoğrulmuştur.
*Parlak ve açık söz, gönle ferahlık verir.
*Sadaka belayı def eder. Hasta isen, sadaka ile tedavi ol.
*Vurmak kötü huyadır. Kilim dövülmez, tozu alınır.
*Rüzgâr da canlıdır. Ad kavmine kasırga olur, Süleyman’a binek.
*Namaz beş vakittir. Ama âşıklar her dakika namazdadır.
*Baban tokat atsa da ondan vazgeçmezsin. Allah bir kere vurdu diye neredeyse kâfir olacaksın.
*Kutluluk görünce şükret, bela görünce sabret ve sadaka ver.
*Allah’ın baktığı yer, gönüldür.
*Heva ve heves erkeklerin hayzıdır. Erkekler, temizlenmeye bakın.
*Aşağılıklara arkadaş olursan seni helak ederler.Vaktiyle bir kurbağa fareye eş oldu. Fare, kurbağaya “kardeş sesin içimi ferahlatır, ama pek az su dışına çıkarsın. Seni saatlerce bekliyorum. Gel anlaşalım, senin ayağından benim ayağıma ip bağlayalım, benim canım sesini çekince ben ipi çekerim sen gelirsin” dedi. Bir gün fareyi karga gördü ve kaptığı gibi havaya kaldırdı. İpe bağlı kurbağanın da sonu oldu bu havalanma.!..
*Peygamber “Hamd ve Cömertlik cennetten dünyaya uzanmış dallardır” dedi.
*Bedeni her yana çeken, bakıştır. Erkeğe kadın bakışı verilirse sapık olur, kadına erkek bakışı verilirse yine sapık olur. Ama sana Cebrail bakışı verilirse kuş gibi semada yol alırsın. Arşa aşık olursun. Eşek huyu verilirse köşkün sadece ahır olur.
*Bulutla sözleşen, sakalara bakar mı artık?
*Nimet ve ihsanlara karşı şükret. Fakat sana ihsan eden kişiye de şükret.
*Hediye ettiğini geri alan kişi, kusmuğunu yiyen köpeğe benzer.
*Tatlı meyve yapraklar,dallar arasında gizlidir. Ebedi hayat da ölümün ardında.
*Korkuda yüzlerce eminlik vardır. Unutma, gözümüzün gören kısmı simsiyahtır.
*Peygamber dedi ki, “Şu iki hırslı hiç doymaz:Dünyayı isteyen ve ilim isteyen.”
*Sabır kılavuzu sana kanat açarsa canın arşa, kürsiye kanatlanır.
*Sırlara Allah’tan başka mahrem yoktur. Ahlara ancak o cevap verir.
*İnsana kol-kanat, akıldır. Aklın yoksa akıllıyı kılavuz al, görüşün yoksa görüş sahibine tutun.
*Miras malının vefası yoktur, geçer gider. Mirasa konan, kadrini bilmez, çünkü emek vermedi. Sana da Allah bu canı bedava verdi diye kıymet bilmezsin.
*Din mahsulünü gözyaşı ile sula.
*Hırsız ve kötü adama acımak; zayıf ve yoksulları öldürmektir.
*Lezzetin kaynağı açlıktır. Aç olana arpa ekmeği kebap olur, tok olan kebaptan tiksinir.
*Kötü kişilerin inkârı olmasa mucizeler olmazdı.
*Candan sevilen sevgilinin gerçekliği, kan gibi damarlarda dolaşır.
*Dünya mülkü bedene tapanlara helaldir. Biz ise çöküşü olmayan saltanata kul olduk.
*Kadının hilesine nihayet yoktur. İblis Adem’i kandıramadı da Havva’ya yöneldi. Havva ile ikisini de elde etti.
*Ört de senin de ayıbını örtsünler. Kendinden emin olmadıkça kimsenin haline gülme.
*Kadının bakışı fitnedir. Bu bakışa bir de sesi eklenirse felaket yüz kat olur. Ona karşı durmak Yusuf’ların işidir.
*Aşıkların yanıp yıkılması da bir gelişmedir. Nitekim ay da parça parça olarak dolunay olur.
*Topraktan biten gül solar. Gönülden biten ebedidir.
*Sözün halin olmuş ise kanatlanırsın artık.
*Gam mayası ile gayba iman kuvvetlenir.
*Boş karın şeytana zindan olur. Onun pazarı, dolu karındır.
*Hayat; ölümde ve sıkıntıdadır. En güzel sular karanlık mağaralardan doğar.
*Sayılı ömrü Allah’a verirsen sayısız ve ebedi hayat elde edersin.