MEVLÂN‘NIN ALLAH SEVGİSİ (AŞKI) İLE İLGİLİ ŞİİRLERİNİN KUR‘AN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Atilla Yargıcı
Giriş
Aşk aşırı sevgi olarak tarif edilmektedir(ifratü‘l-hubb).1 Mutasavvıflara göre ―aşk sevginin son mertebesi, sevginin insanı tam olarak hükmü altına alması, varlığın aslı ve yaratılış sebebidir. Sevgiyi çeşitli kısımlara ayıran mutasavvıflar, genellikle aşkı en son mertebeye koyarlar ve aşkı sevginin en mükemmel şekli sayarlar. Bazı mutasavvıflara göre sevginin dereceleri şunlardır: Meveddet: sevgi sebebiyle kalbin özlem içinde bulunması. Hevâ: Sürekli olarak sâlike gözyaşı döktüren sevda. Hıllet: Sevgilinin sevgisiyle sermest olmak, tam dostluk. Mahabbet: Kötü huylardan arınma ve güzel huylarla donanma suretiyle sevgiliye layık olmak ve yaklaşmak. Şağaf: Kalbi parçalayan ve yakan ateşli sevgi. Hüyâm: Sevdalıyı çıldırtan sevgi, sevgi çılgınlığı. Vâleh: Dostun veya yârin güzelliğini seyrederken sevgi şarabıyla kendinden geçme. Aşk: Sevenin sevgilisinde kendini yok etmesi; aşıkın yok, sadece mâşukun varolması.