CUMHURİYET DÖNEMİ MEVLEVİLİĞİNDE YAPISAL DÖNÜŞÜMÜN KAYNAKLARI VE GÜNÜMÜZ MEVLEVİLİĞİ
İbrahim KAYGUSUZ
Bu makalenin konusu, Mevlevilerdir. Bu makalenin amacı, Mevlevi dinî grubunun yapısını, ortaya çıkış sürecini ve mevcut durumunu din-toplum ilişkileri bağlamında anlamaya çalışmaktır. Makalenin amacı, Cumhuriyet’le birlikte yok olma sürecine giren Mevleviliğin, 1940-2020 tarihsel aralığında yeniden ortaya çıkış sürecini, bu tarihsel aralıkta sekülerleşme bağlamında yaşadığı dönüşümü, 2000’li yıllardan itibaren Mevlâna ve Sema ritüelinin popülerleşmesiyle birlikte gündeme gelmesinin sebeplerini ve grubun geldiği noktayı anlamaya çalışmaktır. Makale, 1990’lı yıllardan bu yana hakkında detaylı sosyolojik çalışma yapılmayan Mevleviliğin güncel yapısını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, ortaya çıktığı tarihten bu yana Mevlevilik hareketinin merkezi olan Konya’daki üç lokal grubu kapsamaktadır. Gruplar, gelenekten gelme, sivil inisiyatif ile ortaya çıkma ve resmî olma gibi ayrı özelliklere sahiptir. Bu makalede nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Gruplar, gruplara ait mekânlar, faaliyetler ve ritüeller, katılımcı gözlem tekniği ile gözlemlenmiştir. Grupların üyeleri ile çok sayıda görüşmeler yapılmış, faaliyetlerine iştirak edilmiş ve her kademedeki (postnişin, semazen, müntesip vb.) üyelerle derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Makalede ortaya çıkan sonuç, Mevlevi dinî grubunun sanayileşme, sekülerleşme ve çoğulculuk süreçlerinden etkilenerek kurumsallıktan bireyselleşmeye doğru evrildiğidir.
#İbrahim KAYGUSUZ